Podkręcanie pamięci na A64 [K8]

[Xtreme Addict]

Ze wględu na ponawiające się pytania osób, które ze sprzętem komputerowym mają małe obeznanie, a ich wiedza stoi na praktycznie zerowym poziomie, dzisiaj wyciągam ręke ku nim - mianowicie postawiłem stworzyć kompedium, skarbnice wiedzy jeśli chodzi o podkręcanie pamięci na platformie K8 socket 754 i 939.

 

Trochę teorii ->

Czym się różni kręcenie pamięci na K8 względem P4 i K7?

 

Po pierwsze w architekturze K8 nie istnieje pojęcie FSB. To jest jeden z najczęściej pojawiających się blędów. Magistrala FSB została zastąpiona przez dużo szybsze rozwiązanie HyperTransport.

 

Po drugie kontroler pamięci jest umieszczony w procesorze, przez co nie ma żadnych opóźnien w przysyłaniu sygnałów między połączeniem RAM - NB - CPU.

 

Po trzecie, co najważniejsze - nie ma trybu "synchronicznego", to pojęcie odeszło w do krainy wiecznych elektronów wraz ze wprowadzeniem podstawki 940. Choć bezproblemu można ustawić tryb, gdzie pamięci pracują z identyczną prędkością jak szyna HTT to jednak nie jest to tryb synchroniczny - a jedynie ustawienie mniejszego "dzielnika".

 

W architekturze K8 magistrala HyperTransport pracuje z częstotliwością 1000 MHz , 800 MHz na platformie s754 oraz 600 MHz na pierwszych nForce 3 150. HyperTransport dysponuje mnożnikami od 1-5. Dla s939 standardowy to 5, dla s754 - 4 oraz 3 [pierwsze chipsety]. Przy podkręcaniu należy ustawić mnożnik HT na 3, żeby płyta nas nie ograniczała -> wydajność jest taka sama [różnice oznaczane są mianem błędu pomiarowego, natomiast mniejszy mnożnik pozwala uzyskać wyższą szyne np. 300 MHz. W ten sposób jeśli byśmy nie zmienili mnożnika na [HTT] 300 MHz * 5 = 1500 MHz, czyli ogólna częstotliwość jest aż o 50% wyższa niż gwarantowana przez producenta. Tzn. chipsety NVIDII nForce 4 Ultra i w zwyż gwarantują prace max 1000 MHz. Natomiast odpowiednik ATI - RD580 aż 1500 MHz. Niektóre płyty nawet na nForce 4 pozwalają uzyskać taki wynik, aczkolwiek nic to nie daje. Najlepiej jest ustawić 300 MHz * 3* = 900 MHz, czyli mamy jeszcze "zapas".

 

* proszę nie mylić tego z mnożnikiem procesora!

 

Występują w architekturze K8 następujące dzielniki:

 

- 250

- 233

- 200

- 183

- 166

- 150

- 140

- 133

- 117

- 100

 

Jest to stosunek pamięci względem szyny HTT -> czyli jak mamy ustawiony współczynnik 133 [dzielnik pamięci] : 200 to HTT ma 200 MHz [czyli default] a pamięci mają 133 MHz. To działa na wszystkie dzielniki ta zasada działa.

 

Powiedzmy że mamy procesor A64 3000+ 1.8 GHz. Dzielimy częstotliwość procesora (a nie HTT) przez wartość memclock i po zaokrągleniu mamy dzielnik jaki ta wartosć memclock reprezentuje. Powiedzmy że chcemy zobaczyć jaki dzielnik będzie przy memclock 250 MHz i CPU 1.8 GHz - czyli: 1800/250=7.2 (po zaokrągleniu dzielnik dla pamięci 7). Czyli 200 MHz [HTT] * 9 [mnożnik procesora] / 7,2 i wychodzi nam 250 MHz dla pamięci :wink: Memclock 166 MHz bedzie w przypadku procesora 1800 MHz dzielnikiem 11. Dzielimy częstotliwość CPU przez memclock i mamy dzielnik. W żadnym wypadku nie można powiedzieć, że memclock 250 MHz to mnożnik, bo odnosimy go do częstotliwości CPU a nie HTT. Aktualny dzielnik podaje np. CPU-Z w zakładce memory (FSB:DRAM).

 

 

Powiedzmy że mamy A64 3200+ (2GHz) i kręcimy go do 350x10 i ustawiamy dzielnik 133 MHz, to RAM będzie pracował na 233 MHz, bo memclock 133 to dzielnik 15 dla 3200+ (2000/133), więc 350*10/15=233MHz.

 

przykład

 

Czyli jak mam HTT 350 MHz przy mnożniku procesora 7, a dzielnik to 133 to taktowanie pamięci wynosi 222 MHz. Z tego wynika, że dzielnik to tak naprawdę wartość 11. Obliczamy go ze wzoru, MHz CPU/odpowiedni dzielnik np. 2450/133 = 11 [w zaokrągleniu]. 2450/11 = 222 [w zaokrągleniu] czyli dostaliśmy aktualną ilość MHz dla pamięci.

 

Bardzo przydatnym programem do obliczania prędkości pamięci jest program napisany przez Mardok'a.

 

Na każdym dzielniku można uzyskać TAKIE SAME MHz poprzez odpowiednie skonfigurowanie zaawansowanych TIMINGÓW pamięci.

 

Następna część -> timingi

Platforma K8 nie jest już tak bardzo uzależniona od niskich timingów jak sławetne K7 [głównie ze względu na zintegrowany kontroler pamięci], aczkolwiek zawsze pozwala nam to uzyskać ciutke wydajności.

 

Panuje zasada, że im mniejszy timing to tym większa wydajność :D

 

Spisałem timingi z ogólnodostępnego programu A64 Tweaker v0.60 BETA, gdyż nie wszystkie płyty oferują pełny wachlarz ustawień. A dzięki temu miłemu programikowi ustawiamy timingi w "locie" w Windowsie. Działa na każdym procesorze/chipsecie z rodziny K8.

 

Główne timingi odpowiadające za wydajność:

NAZWA ZAKRES REGULACJI [podaję najbardziej typowe konfiguracje]

 

CAS 2 * 2,5 * 3 [1,5 nie jest obsługiwany przez kontroler]

TRCD 2 * 3 * 4

TRP 2 * 3 * 4

TRAS 0 - 15, ale zaleca się ustawianie od 5 - 9, a najwydajniejszy jest 8

COMMAND RATE 1T * 2T - zmiana parametru na "1T" ma największy wpływ na wydajność

 

Poboczne [ALPHY] - ważniejsze:

 

TRC 7-22 [zaleca się ustawianie 7 - 12]

TRRD 2-4

TWR 2-3

TWTR 1-2 [zaleca się ustawienie 2, gdyż większość płyt ma problem z 1]

DYNAMIC IDLE CYCLE COUNTER [enable - stabilność, disable - wydajność]

 

Te mniej ważne:

 

TWCL 1 clk - 2 clk

TREF 100 MHz 1.95us - 200 MHz 15.6us

READ WRITE QUEUE BYPASS 2x, 4x, 6x, 8x, 16x - 2 końcowe lekko wydajniejsze od pozostałych

IDLE CYCLE LIMIT 16 - 256 clks

 

DRIVE STRENGTH "normal, weak" - aczkolwiek w biosie DFI są ta opcja jest rozbita na zupełnie inne części

32 BYTE GRAULARITY Enable. Disable

DQS STROBE TIMING "Faster, SLOW"

Bypass Max: x1 - x7

 

Najwydajniejsze są wartości x7, x5, x4, x2 i miedzy nimi nie ma praktycznie różnic, lekko odstaje od nich x6 natomiast na wartościach x03, x01 oraz x00 tracimy już ogromną cześć wydajności.

 

Najważniejsze jeśli chodzi o stabilność komputera:

READ PREAMBLE realnie 4 - 7

MAX ASYNC LATENCY realnie 5,5 - 9,5

 

Te oba timingi w skrócie MAL i RP mają największy wpływ na stabilność komputera przy dzielnikach. Panuje zasada, że ustawiamy im niższy dzielnik to te 2 parametry zwiększamy w góre. Oczywiście w większości ramów to się sprawdza, aczkolwiek zawsze trzeba próbować wszystkie kombinacje.

 

TRFC 9-24 [zaleca się 13 - 19] - dość duży wpływ na stabilność ramu

TRTW 1-4 [najlepiej 3 bądź 2] - jak wyżej

 

Na każdej pamięci TRZEBA INDYWIDUALNIE PRÓBOWAĆ KAŻDE Z USTAWIEŃ. Dodam, że podkręcalność ramu bardzo zależy od płyty oraz jakości kontrolera w procesorze. Często rozbieżności w kręceniu pamięci na różnych proceosorach może wynosić do +/- 10 MHz, a szczególnie jeśli chodzi o parametr 1T/2T.

 

Opisałem właśnie ustawienia dostępne w A64 Tweaker v0,60 BETA. W większości płyt głównych znajdziemy jedynie połowę tych ustawień. Wyjątkiem są płyty MSI, EPoX, Sapphire oraz legendarne DFI.

 

W tych płytach można spotkać się z pojęciami:

 

DRAM Bank Interleave:

 

Opcje należy ustawić na ENABLE, gdyż na kośćiach 2x512 Mb i w góre daje to potwornego kopa w zapisie

 

DRAM Driver Strength :

 

Parametr dostępny w biosie DFI, liczby parzyste są o wiele mniej stabilne od nieparzystych. Przykład:

 

Level 8 = 500 erorrów

Level 7 = żadnego

Level 6 = około 400

Level 5 = 6 errorów

 

DRAM Data Driver Stregth:

 

Również ustawienie dostępne u DFI. Nie wpływa na wydajność i ma malutki wpływ na stabilność

 

Level 1 = 2errory

Level 2 = żadnego

Level 3 = 1 error

 

DQS Skew Control [w biosie DFI]

 

Decrese Skew = Stabilność = 2421MB/s

Incerese Skew = Wydajność = 2425MB/s

 

Oprogramowanie przydatne w kręceniu ramu

 

A64 DDR MHZ 1,2v - program Mardoka

A64 Tweaker v0.60 BETA

SuperPI mod 1,5xs

Stress Prime 2004

MEMtest

SYStools

 

 

Testy stabilności ramu należy przeprowadzać programem Gold Memory bądź MEMtestem pod biosem [100% stabilność] albo SuperPI 32M w Windowsie [90% stabilność].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przykładowy screen z ustawieniami dla Infineon'ów BE-6 [bardzo luźne ustawienia]

 

Miłego podkręcania pamięci i pamiętajcie KAŻDY RAM KRĘCI SIĘ INACZEJ I TRZEBA WSZYSTKO SAMEMU POUSTAWIAĆ I POSPRAWDZAĆ

 

Prosiłbym o przyklejenie...

 

Artykuł nie powstałby gdyby nie wkład Mardok'a oraz mach82. Dziękuję wszystkim za korekte.

Edytowane 30 Kwietnia 2006 przez Xtreme Addict