RightMark CPU Clock Utility - poradnik dla lubiących oszczędzać energię, czyli EIST w praktyce

[ath]

RightMark CPU Clock Utility - poradnik dla lubiących oszczędzać energię, czyli EIST w praktyce.

 

(v. alpha, literówki itp. :] )

 

 

 

 

Podkręcając swój procesor możemy ustawić na sztywno wysokie taktowanie, napięcie i cieszyć się wydajnym procesorem 24/7. Ale tak na prawdę czy ta wydajność potrzebna jest nam cały czas ? Większość z nas na co dzień używa komputera do przeglądania stron www, sprawdzania poczty, oglądania filmów itp. więc po co procesor ma pracować na wyżyłowanych parametrach, kiedy tego nie potrzebujemy.

 

Można skorzystać z dobrodziejstwa funkcji eist (u amd odpowiednik to Cool'n'Quiet , opis całości na przykładzie intela), która automatycznie obniża nam mnożnik i napięcie procesora, kiedy nie są wykonywane żadne poważniejsze obliczenia. Tylko działa to domyślnych ustawieniach to raz a dwa, że nie każdy lubi jak mu tak skacze samo. :]

 

Tyle słowem wstępu, przejdę teraz do głównego wątku tego tematu.

 

Jeśli interesuje Was możliwość płynnej zmiany napięcia i taktowania procesora za pomocą dwóch kliknięć z poziomu windowsa - zmiany profili to zapraszam do leORT: ORT: ktury. :]

 

przykład mojego procesora i profili, jakie ustawiłem sobie do wyboru - różne taktowania i napięcia

 

 

 

 

Co nam potrzeba ?

 

Pobieramy aplikację o nazwie RightMark CPU Clock Utility ze strony http://cpu.rightmark.org/download/rmclock_235_bin.exe

Gdy posiadamy 64 bitowy system ściągamy ten plik, wypakowujemy i wrzucamy do katalogu programu nadpisując poprzednią wersję - Download RTCore64.zip from Sendspace.com - send big files the easy way

Ewentualnie programy do testowania stabilności procesora - linx, intel burn test.

 

 

 

 

Aby w pełni zarządzać napięciem jak i mnożnikiem z poziomu windowsa konieczne jest ustawienie w biosie pewnych funkcji. Chodzi o technologie EIST i C1E, trochę teorii:

 

SpeedStep, Enhanced Intel SpeedStep Technology (EIST, EISST) - technologia firmy Intel pozwalająca na dynamiczną zmianę wartości mnożnika i napięcia pracy niektórych procesorów tej firmy.

 

Jest stosowana w celu zmniejszenia poboru mocy procesora, powodując również mniejsze wydzielanie ciepła i cichszą pracę systemu chłodzenia.

 

SpeedStep – Wikipedia, wolna encyklopedia

C1E - Stan operacyjny procesora, zwany także "HALT" (Enhanced Halt State), stan zatrzymania jednostek wykonawczych procesora. Służy do obniżania zużycia energii przez procesor podczas spoczynku, dzięki obniżaniu napięcia zasilającego.

 

C1E

W/w opcje znajdują się najczęściej w zakładce "zaawansowane funkcje procesora, biosu" (różna nazwa w zależności od rodzaju biosu - advanced cpu core features, cpu feature, advanced bios features), biosy na płytach gigabyte'a wymagają użycia kombinacji ctrl+f1 w celu uaktywnienia ukrytych funkcji - względy bezpieczeństwa).

 

Przykładowy screen z biosu.

 

 

EIST pozostawiamy na "enabled" - w ten sposób będziemy mogli płynnie zmieniać napięcie i mnożnik z poziomu windowsa, c1e sugeruję wyłączyć(disabled), aby zapobiec automatycznemu obniżaniu taktowania i napięcia - przecież chcemy sami wszystko kontrolować. :]

 

I teraz najważniejsze, aby w ogóle mieć możliwość zmiany parametrów procesora z poziomu systemu musimy ustawić w biosie domyślne napięcie dla procesora. Nie może być ani większe, ani mniejsze, tylko na "auto". Stąd wcześniej najlepiej przetestować procesor pod kątem maksymalnego, stabilnego taktowania na domyślnym napięciu. Także pamięci należy odpowiednio skonfigurować i ustawić odpowiedni dzielnik/napięcie/timingi, bo przez cały czas będą działały z tą samą wartością !

 

Gdy już znamy maksymalne, stabilne taktowania dla naszego procesora a także maksymalną wartość szyny fsb, ustawiamy magistralę (fsb) na maksymalną wartość, mnożnik z kolei ustawiamy na najniższą wartość - co do mnożnika jest to tylko moje zalecenie, można dać równie dobrze maksymalny, chodzi o fakt, że podczas bootowania procesor będzie miał mniejsze taktowanie, po co ma chodzić na maksymalnej wartości podczas wczytywania windowsa, skoro po zalogowaniu i tak automatycznie załaduje się jakiś oszczędny profil.

 

Dlaczego magistrala musi być tak wysoko ustawiona ? Zarządzając profilami z windowsa będziemy modyfikować tylko mnożnik, fsb zawsze będzie na tym samym poziomie.

 

A więc zapisujemy wszystkie ustawienia i logujemy się do systemu. Pierwsze uruchomienie programu rm clock i na starcie ustawiamy, aby program automatycznie uruchamiał się podczas startu windowsa.

 

 

Następnie przechodzimy do zakładki "cpu info"

 

 

W sekcji "pm features" możemy zobaczyć (podświetlone na niebiesko - w tym przypadku chodzi nam o EIST)) aktywne funkcje oraz te, które są wyłączone (na szaro).

 

Teraz czas na ustawienie naszych profili wydajnościowych. W tym celu udajemy się do zakładki "profiles"

 

 

Do wyboru są konfiguracje dla każdego z mnożników. Wcześniej zalecałem przetestowanie procesora pod kątem maksymalnego taktowania na domyślnym napięciu. Teraz ustawiamy w ostatniej pozycji (3) (tej z największym mnożnikiem) maksymalne napięcie dostępne na liście ( jest to tzw. vid naszego procesora, czyli domyślne napięcie z jakim pracuje fabrycznie - dzięki temu działa eist tak jak pisałem wyżej.

Na pierwszej pozycji (oznaczona jako 0) można ustawić wartość najbardziej oszczędną, która będzie się automatycznie ładować podczas startu systemu - np. do przegladania www, filmów i innych czynności, nie wymagających dużej wydajności. Wartość napięcia można śmiało ustawić na najniższą możliwą, procesor jest wtedy przeważnie nisko taktowany i zadowoli się niewielkim napięciem - w zależności od modelu procesora może to być wartość w przedziale 1,1-1,2v.

 

Opcjonalnie możemy ustawić jeszcze dwa środkowe profile, ale to wymaga przetestowania procesora pod konkretny mnożnik i napięcie. Np. u mnie na "środkowych" mnożnikach procesor w dalszym ciągu zadowala się minimalną wartością dostępną na liście.

 

W tej samej zakładce, na samej górze ustawiamy jeszcze, jaki profil ma się automatycznie ładować podczas startu systemu - startup - dajemy na "power saving"

 

Dalszą czynnością jaką musimy wykonać jest rozwinięcie zakładki "profiles", ujrzymy tutaj cztery pozycje, które są docelowymi profilami jakich będziemy używać podczas pracy.

 

Pierwsza opcja "no management" - tutaj nic nie możemy ustawić, gdy jest aktywna procesor pracuje na wartości ustawionej z poziomu biosu - w naszym przypadku na automatycznym napięciu (vid) oraz magistrali fsb i mnożniku jaki tam ustawiliśmy. Raczej nigdy nie będziemy korzystać z tego profilu.

 

Wchodzimy w drugą opcję (power saving), naszym oczom ukazuje się okienko z następujacymi informacjami:

 

 

Zaznaczamy ptaszkiem opcję "use p-state transitions (pst)" w celu uaktywnienia tego profilu. Na liście (zaznaczonej na czerwono) mamy do wyboru ustawienia procesora, które konfigurowaliśmy w okienku "profiles". Z listy zaznaczamy pierwszą pozycję - czyli tą z najniższym mnożnikiem i napięciem, będzie to nasz wyjściowy profil zaraz po uruchomieniu systemu.

 

Kolejna opcja "maximal performance" - tutaj możemy ustawić jakąś pośrednią wartość procesora, u mniej dla przykładu jest to mnożnik 8.0x i najniższe napięcie. Tak samo jak wcześniej zaznaczamy ptaszkiem "use p-state transitions (pst)".

 

Ostatnią pozycją jest "performance on demand", standardowo ptaszek na "use p-state..." i ustawiamu ostatnią pozycję na liście, czyli maksymalne napięcie i maksymalny mnoznik - będzie to nasz najbardziej wydajny profil.

 

 

W zasadzie na tym można zakończyć konfigurację programy, teraz wypadało by sprawdzić działanie profili. W tray'u klikamy ppm na ikonkę programu i wybieramy "enable profile selection with left-click", od teraz możemy wybierać profile poprzez kliknięcie lmp na ikonce programu.

Uruchamiamy jakiś program diagnostyczny np. cpu-z, żeby na bieżąco widzieć zmiany. Po przechodzeniu na konkretne profili powinien zmieniać się mnożnik - co za tym idzie taktowanie a także napięcie.

 

Przykładowo u siebie ustawiłem profil "power saving" jako domyślny podczas uruchamiania systemu, ma on wartość 6x333 co daje 2ghz przy najniższym napięciu, jakie mogę ustawić na tym modelu procesora - 1,1625v. Środkowy profil to wartość 8x333 ~2,66ghz także przy podobnym napięciu a ostatni przetaktowuje procesor do wartości 3ghz (9x333) przy maksymalnym napięciu, jakie mogłem wybrać.

 

 

Po co to wszystko, ta cała zabawa z profilami ? Mogę równocześnie pracować na bardzo oszczędnych wartościach, jak i na "pełnym gazie". Po co na stałe ustawiać wysoką wartość napięcia i mnożnika z poziomu biosu, skoro wszystko można samodzielnie kontrolować za pomocą tego sympatycznego programu.

Ma to jednak swoje ograniczenia - nigdy nie wyciśniemy maksymalnej wydajności ze swojego procesora, jak już pisałem ustawienie w biosie wyższej wartości napięcia niż auto odbiera nam możliwość zabawy jej parametrami z poziomu windowsa - coś za coś. Ja jestem zwolennikiem oszczędności i nie katowania procesora, gdy 90% czasu spędzam na czynnościach, które nie wymagają dużej mocy obliczeniowej.

 

Wracając jeszcze do programu rm clock, można poprzeglądać jego funkcje i ustawić sobie kilka przydatnych rzeczy np. monitoring obciążenia i temperatury w tray'u (obie funkcje dostępnie pod ppm na ikonce programu), regulację obrotów wentylatora, ostrzeżenie przed zbyt wysoką temperaturą itp.

Sam osobiście nie korzystam z tych dodatkowych opcji, do monitoringu temp. używam bardzo dobrej aplikacji jaką jest "core temp". Wskazuje poprawne wartości a także ma przydatny addon dla klawiatur logitech'a - g15, monitoring wszystkich parametrów procesora na ekranie lcd - taki bajer.

 

ps. tak nudziło mi się :]